Değerlendiren:Abdülbaki Keskin
İSAR Vakfı Yayınları’nın Osmanlı Hukuk ve Siyaset Düşüncesi Kitapları serisinin 1. kitabı, Şehzade Korkut’un Hallu İşkali’l Efkar fi Hilli Emvali’i Küffar adlı eseri oldu. Eser, hem yazarın şahsiyeti hem de ele aldığı konu açısından ilgi çekici gözükmekte. II. Bayezid’in oğlu ve I. Selim’in kardeşi olan Korkut, ilmî tetkiklerde bulunmak için beylik görevlerinden vazgeçmiş bir şehzade. Şehzade, hanedan içerisinde şiir dışında telifte bulunan yegane şahıs.
Gördüğü bir rüya üzerine Şafii olduğunu iddia eden şehzade, eserlerinde Şafi âlimlerden iktibaslar yapmaktadır. Bir eserinde bahsettiği kütüphanesinde 20 tefsir, 36 hadis, 10’dan fazla ricalü’ül-hadis, 30 fıkıh usulü, 40’dan fazla Hanefi, 114 tane Şafi, 5 adet Maliki ve 3 adet Hanbeli mezhepleri ile ilgili kitaplar bulunmakta. Geniş bir ilmî birikime sahip olan Şehzade Korkud, İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın da dediği gibi zamanının önemli bir fakihidir.
İslam’da Ganimet ve Cariyelik adıyla neşredilen bu eserde ele aldığı temel mesele, ganimet mallarının usulüne uygun paylaşılmadığı ve bu paylaşımdan elde edilen cariyelerle cinsel ilişkinin caiz olmadığı yönündeki görüşü. Kendisi de bir cariye çocuğu olan Şehzade Korkut, bu sistemin şeriata uygunluğu konusundaki eleştirilerini dolaylı da olsa bu eserle ortaya koymuş durumda.
Eser, Asım Cüneyd Köksal tarafından yayına hazırlandı ve Osman Güman tarafından da dilimize çevrildi. Eser, bir Şafii fakihi olarak şehzadenin portresini, yazdığı “Hallü İşkali’l Efkâr” eserini, şehzadenin tahttan feragatini ve Osmanlı hukuk nizamını eleştirmesini anlatan bir giriş yazısıyla başlıyor. Şehzadenin eserinin Türkçe tercümesini ve günümüze ulaşan tek nüshasının tıpkıbasımını içeriyor.
Günümüzde tartışılmayan bir fıkhi konuyu ele almasına rağmen, 15. yüzyıl için önemli bir konuyu gündeme alması ve Osmanlı devlet sistemine içeriden bir eleştiri olması hasebiyle eserin, Osmanlı hukuk-siyaset çalışmalarına büyük bir katkı sağlayacağına inanılmakta.
Bir yanıt bırakın